Węgiel jest bardzo dobrym materiałem opałowym, ma wysoką kaloryczność, jest relatywnie niedrogi i jest powszechnie dostępny. Do zapłonu wymaga jednak wysokiej temperatury i do jego rozpalenia musimy wcześniej uzyskać odpowiednie warunki. W związku z tym rozpalanie węglem wymaga wcześniej innego materiału, np. drewna którego płomień wytworzy nam dopiero odpowiednie do zapłonu węgla warunki.

Rozpalanie urządzenia węglowego

Węgiel jest bardzo dobrym materiałem opałowym, ma wysoką kaloryczność, jest relatywnie niedrogi i jest powszechnie dostępny. Do zapłonu wymaga jednak wysokiej temperatury i do jego rozpalenia musimy wcześniej uzyskać odpowiednie warunki. W związku z tym rozpalanie węglem wymaga wcześniej innego materiału, np. drewna którego płomień wytworzy nam dopiero odpowiednie do zapłonu węgla warunki.

Palenie w piecu jest z pozoru najprostszą czynnością.

Dla wielu osób palenie w piecu kojarzy się następująco: położyć, ułożyć, dorzucić i podpalić, i gotowe – „pali się”, proste prawda? Okazuje się jednak, że jak ze wszystkim nie zawsze jest to takie proste. Jeśli na co dzień korzystasz z urządzeń węglowych poświęć kilka minut na poniższy materiał. Założę się że znajdziesz w nim kilka rzeczy o których wcześniej nie wiedziałeś!

Jak palić w piecu węglowym lub kotle na węgiel?

Sposób tradycyjny, rozpalanie od dołu

Tradycyjne rozpalanie pieca lub kotła od dołu jest najbardziej znaną i powszechnie stosowaną metodą rozniecania ognia w piecu.

Czynność ta polega na przykryciu rozpałki (oczywiście suchej) drewnem, a następnie już węglem. Najlepiej jeśli pierwsza warstwa drewna to drobne fragmenty, potem zaś coraz to grubsze. Zamiast rozpałki można posłużyć się zwykłym papierem jednak z uwagi na krótszy czas palenia się papieru trzeba wtedy zadbać o odpowiednio drobniejsze fragmenty drewna.

Niestety sposób ten jest dość szkodliwy. Dzieje się tak gdyż węgiel znajdujący się na wierzchu, zanim jeszcze zdąży się na dobre rozpalić, dosyć mocno osusza się i wydziela przy tym parę wodną, a także szkodliwe dla układu oddechowego gazy.

Sposób właściwy, rozpalanie węgla metodą od góry

W jakich piecach i kotłach można palić od góry?

Palić metodą „od góry” można praktycznie w każdym urządzeniu grzewczym, które posiada m.in. wlot powietrza pod ruszt u dołu, a wylot spalin u góry (nad paleniskiem).

Takimi urządzeniami są:

  • ogniska (na dworze)
  • około 90% domowych kotłów
  • kominki
  • węglowe piece kaflowe oraz kuchenne (te urządzenia, które dostatecznie mają wysokie palenisko, aby zmieściła się w nich sensowna ilość spalanego paliwa kopalnianego)

Pierwsze rozpalenie ognia od góry – INSTRUKCJA:

  1. Pierwszą rzeczą, jaką rozpalający powinien zrobić: jest przygotowanie węgla lub drewna w ilości odpowiadającej ok. połowy pojemności całego paleniska. Wystarczy bowiem kilka szczepów suchego drewna oraz pewną ilości rozpałki (jaka zazwyczaj jest używana, może to być: chrust, słoma, papier. Nigdy nie należy stosować plastiku, czy łatwopalnych płynów.
  2. Kolejność rozpalania jest najważniejsza: na pusty ruszt należy wrzucić najpierw grubsze bryły węgla, a później już przesyp (węglowy, drzewny) –ten drobniejszy. Wszystko zrobić w taki sposób, aby cała warstwa była w miarę równa. (w analogicznej sytuacji, kiedy palimy drewnem, to najpierw trzeba ułożyć ciasno w poziomie grubsze kawałki drewna, a potem te drobniejsze fragmenty).
  3. Kolejno na wierzchu węgla musimy ułożyć drewno grube, na minimum dwa palce grubości. Najlepiej w taki sposób, żeby drewno zakryło całą powierzchnię roboczą paleniska. Następnie należy obowiązkowo dołożyć kolejną warstwę drewna, lecz tym razem już tylko po to, by na środku znalazła się niewielka ilość patyków o grubości dosłownie- jednego palca.
  4. Dalej na środku, w dalszym procesie przygotowania paleniska pod ogień, trzeba ułożyć stos z drobnych patyków, oczywiście musimy pamiętać, by nie były one grubsze niż ludzki kciuk (dwie albo trzy warstwy- po trzy- cztery szczapy drewna, układane "w kratkę".
  5. Na samym końcu, pomiędzy szczeliny wtykamy drobniutkie drzazgi lub cienkie kawałki papieru lub podpałki.
  6. Pozostaje już tylko zamknięcie dolnych drzwiczek – za pomocą śruby regulującej i uchylenie jej dolnej klapy (klapa powietrza głównego), wystarczy na ok. 1 cm (jeżeli do urządzenia nie jest używana dmuchawa).
    UWAGA!
    Jeśli w górnych drzwiczkach posiadacie Państwo klapkę, czy inne otwory doprowadzające powietrze – należy wówczas otworzyć je, jeżeli jest to tylko sama klapka, to wystarczy wtenczas lekko uchylić ją na ok. 5 mm).
  7. Teraz już tylko pozostaje samo podpalenie rozpałki i zamknięcie górnych drzwiczek. Kiedy tylko szczapy drewna zajmą się ogniem, praktycznie można już od tego momentu zająć się swoimi sprawami. Często przez pierwsze pół godziny od momentu rozpalenia się ognia pojawić się może trochę dymu z węgla, jednak nie będzie go aż tak dużo, jak ma to miejsce podczas stosowania metody „od dołu”

REGULACJA ognia trakcie jego palenia się:

Po uzyskaniu stabilnej temperatury węgiel w palenisku będzie się palił wolniej i mniej intensywnie niż podczas pierwszych etapów a temperatura będzie już rosła znacznie wolniej (to całkiem normalny objaw). Teraz bardzo ważne: w miarę powstawania warstwy żaru, dymu również będzie coraz mniej, zaś sama temperatura wody w kotle powinna rosnąć bez problemu do normalnych – właściwych dla niej poziomów. Gdy tylko cały zasyp rozżarzy się całkowicie (w piecu lub kotle węglowym) - dolne drzwiczki mające kontakt z paleniskiem przy ruszcie będą bardzo ciepłe. Ponadto od tej chwili możecie Państwo zmniejszyć dopływ świeżego powietrza od dołu, w tym celu uchylając klapkę na ok. 1-2 mm albo tyle, ile potrzeba dla otrzymania gorącej wody wychodzącej na grzejniki, a także, by równocześnie zamknąć dopływ powietrza przez górne drzwiczki urządzenia grzewczego.

Od teraz już piec lub kocioł węglowy nie wymaga już obsługi oraz uwagi, aż do ponownego cyklu rozpalenia (zawsze na początku lepiej jest zaglądać co jakiś czas i patrzeć, czy wszystko jest w porządku). Nie trzeba również przegarniać rusztu pogrzebaczem, bo i tak wszystko się wypali.

UWAGA !
Jeżeli kocioł posiada wbudowaną dmuchawę – koniecznie należy ustawić ją na ok. 30% maksymalnej mocy. Natomiast jeśli Państwa kocioł posiada zamontowany sterownik – wtedy potrzeba tylko ustawić temperaturę (zadaną) - wstępnie na ok. 60 stopni, takie ustawienie gwarantuje Państwu pewien margines bezpieczeństwa na wypadek jakichkolwiek problemów.

UWAGA!
Rozpalanie metodą „od góry” nie ma sensu, gdy używamy węgla z asortymentu typu kostka albo koks, ponieważ węgiel kostka rozpala się pomału, a więc i mało dymi- nawet jeżeli jest już rozpalony.

Jakość węgla opałowego

Podstawę dla prawidłowego wykorzystania każdego systemu węglowego stanowi jednak dobrej jakości materiał opałowy. Skład węgla może znacząco różnić się pod względem chemicznym jak i mieć różne parametry fizyczne, wilgotność, rozdrobnienie. Dlatego węgiel węglowi nie równy. Warto korzystać z dużych, renomowanych dostawców węgla opałowego np. https://www.factum.net.pl/ . Skład Factum posiada posiada własną bocznicę kolejową co też świadczy o jego renomie.

Dajcie znać w komentarzach czy metoda od góry sprawdza się u Was. A może macie inne sprawdzone sposoby na ręczne palenie w piecach i kotłach?