Używanie fotelika do przewozu dzieci to najlepszy sposób na uniknięcie obrażeń w razie wypadku czy kolizji. Dziecko właściwie przypięte w dobrze zamocowanym w określony w instrukcji użytkowania sposób ma dużo większe szanse na wyjście bez szwanku z niemal każdej potencjalnie niebezpiecznej sytuacji. Nie można jednak zapominać o dobrym dopasowaniu fotelika, a także o jego odpowiednio wczesnej wymianie, gdy zajdzie taka potrzeba.

Jakie są najważniejsze zasady dotyczące używania fotelików dziecięcych?

"Korzystanie z fotelików do przewozu dzieci w samochodzie od dawna jest obowiązującym standardem i żaden odpowiedzialny rodzic albo opiekun nie podejmie świadomie decyzji o rezygnacji z tego zabezpieczenia. Choć konstrukcja nowoczesnych samochodów staje się coraz bezpieczniejsza dla dorosłych pasażerów, warto pamiętać, że są one projektowane tak, by najlepiej chroniły osoby dorosłe o standardowym wzroście i masie ciała, które korzystają z zamontowanych w pojeździe pasów bezpieczeństwa. Niestety w przypadku dzieci rozwiązania te w bardzo ograniczonym stopniu przekładają się na ich bezpieczeństwo. Bez odpowiednio dostosowanego fotelika dziecko jest narażone na niekontrolowane przemieszczenie się w razie najmniejszej kolizji, a działające na jego ciało siły bezwładności mogą bardzo łatwo wyrządzić mu krzywdę nawet wówczas, gdyby było przypięte „dorosłymi” pasami bezpieczeństwa" – podkreśla przedstawiciel firmy Coletto, będącej producentem wózków wielofunkcyjnych i spacerowych oraz dystrybutorem fotelików samochodowych.

Przepisy ustawy Prawo o ruchu drogowym wyraźnie nakazują przewożenie dziecka w foteliku do momentu, aż osiągnie ono wzrost 150 cm. Ustawodawca przewidział jednak od tej zasady pewne wyjątki dopuszczające sytuację, w której dziecko będzie mogło być przypięte trzypunktowymi pasami bezpieczeństwa, zamiast jechać w foteliku. Jazda bez fotelika będzie zatem możliwa wówczas, gdy dziecko ma 135 cm wzrostu, lecz nie można dopasować żadnego dopuszczonego do sprzedaży fotelika do jego wagi. Z podobną sytuacją możemy mieć do czynienia wówczas, gdy w aucie ma być przewożona trójka dzieci, jednak na tylnym siedzeniu nie ma wystarczającej ilości miejsca do montażu aż trzech fotelików – jeśli dziecko ma ukończone 3 lata. Zwolnione z obowiązku podróżowania w foteliku mogą być też dzieci posiadające odpowiednie zaświadczenie lekarskie oraz jadące taksówką lub autobusem, a także przewożone autem należącym do Policji, Pogotowia Ratunkowego albo Straży Granicznej, a także radiowozem Straży Gminnej lub Miejskiej.

We wszystkich pozostałych przypadkach rodzice lub opiekunowie powinni wyposażyć samochód w fotelik, który będzie dopasowany do wagi dziecka oraz jego wzrostu. Według zasad homologacji fotelików dziecięcych do samochodów ECE R44-04 wyróżniamy 5 podstawowych grup fotelików ze względu na wagę dziecka oraz jego wiek, traktowany jednak tylko jako wskazówkę ułatwiającą planowanie zakupu. Foteliki dziecięce mogą być również oferowane na zasadach określonych przez nowszą normę ECE R129, która wprowadza system i-Size. W tym przypadku głównym parametrem będzie wzrost dziecka i to do niego należy dopasowywać rozmiar fotelika. Foteliki homologowane według normy i-Size są dodatkowo poddawane obowiązkowym testom zderzeń bocznych, muszą być wyposażone w system Isofix, a także dają możliwość przewożenia dziecka tyłem do kierunku jazdy aż do wzrostu 75–80 cm.

Dlaczego trzeba wymieniać foteliki dziecięce?

Foteliki samochodowe do przewozu dzieci nie są wieczne. Żeby mogły zapewniać dziecku odpowiedni poziom bezpieczeństwa, muszą być dobrze dopasowane do rozmiarów jego ciała oraz wagi. Nie można więc zapominać, że wraz z rozwojem naszych dzieci mamy obowiązek systematycznej zmiany fotelików na wersje odpowiadające wzrostowi lub ich wadze. Jest to bardzo ważne, ponieważ fotelik samochodowy o nieodpowiednich parametrach uchroni być może kierującego przed ukaraniem mandatem w razie policyjnej kontroli, z pewnością nie będzie jednak mógł zagwarantować dziecku pełnego bezpieczeństwa. Choć prawdopodobieństwo tego, że fotelik nie utrzyma dziecka w razie kolizji, jest na ogół dość małe, to warto pamiętać, że zły rozmiar może być przyczyną odniesienia poważnych obrażeń.

Kategorie fotelików dziecięcych są opracowane w taki sposób, że częściowo „zachodzą” one na siebie wzajemnie. Daje to rodzicom czas na wcześniejsze dokonanie zakupu i zmianę, gdy tylko dziecko osiągnie inny przedział wzrostu lub wagi. Na potrzebę zmiany fotelika mogą wskazywać nie tylko osiągnięcie odpowiedniej wagi czy wzrostu, ale także to, jak nasze dziecko „mieści” się w swoim foteliku. Sygnałem do zmiany będą zawsze problemy z zapięciem pasów bezpieczeństwa fotelika, a także wystawanie głowy dziecka ponad krawędź zagłówka.

Nie wszyscy rodzice wiedzą też, że foteliki dziecięce powinny zawsze być wymieniane po każdej większej kolizji i wypadku. Jeśli fotelik został poddany obciążeniom związanym z uderzeniem, zwłaszcza w momencie, gdy znajdowało się w nim dziecko, powinno się bezzwłocznie zastąpić go nowym. Jest to spowodowane tym, że struktura fotelika mogła zostać uszkodzona, a w efekcie przy kolejnym uderzeniu jego wytrzymałość może okazać się dużo słabsza. Warto pamiętać, że części uszkodzeń po prostu nie widać gołym okiem i zwykłe, nawet bardzo uważne oględziny nie na wiele się tu zdadzą. Podejmowane ryzyko obrażeń, a nawet śmierci zawsze będą niewspółmierne do poczynionych w ten sposób oszczędności. Warto pamiętać, że fotelik dziecięcy jest elementem wyposażenia samochodu i w razie, gdy był on zamontowany w aucie podczas wypadku, koszty wymiany może pokryć ubezpieczenie OC sprawcy albo nasza polisa AC, jeśli została wykupiona.

Warto tu nadmienić, że wspomniana wcześniej firma Coletto od lat prowadzi bezpłatny Program Wymiany Fotelików Powypadkowych.